Kişinin mevcudiyetinin ölüm haricinde son bulmasına gaiplik denir. Kaybolan veya kendisinden haber alınamayan bir kimsenin ölümü hakkında kuvvetli olasılık varsa, hakları bu ölüme bağlı olanların başvurusu üzerine mahkemece bu kişinin gaipliğine karar verebilir.
Yetkili mahkeme, kişinin Türkiye’deki son yerleşim yeri, nüfus sicilinde kayıtlı olduğu yer ya da anasının veya babasının kayıtlı bulunduğu yer mahkemesidir.
Mahkemece alınan gaiplik kararı, ölüm gibi kişiliği sona erdirir ve gaibin mirası sanki o ölmüş gibi açılır ve mirasçıların hakları ortaya çıkar. Gaiplik kararı, geçmişe etkili olduğundan mirasçıların belirlenmesi, tasarruf oranına esas terekesinin hesaplanması, gaiplik kararının verildiği tarihteki şartlara göre değil, kaybolma tarihine ve son haberin alındığı tarihe göre tespit edilecektir.
Hakkında gaiplik kararı verilmiş bir kimsenin mirasçıları veya mirasında hak sahibi olan kişiler, tereke malları kendilerine teslim edilmeden önce bu malları ileride ortaya çıkabilecek üstün hak sahiplerine veya gaibin kendisine geri vereceklerine ilişkin güvence göstermek durumundadırlar.
Gaiplik, gerçek bir ölüm olmadığından gaibin mirasçılarından istenecek bu teminat ölüm tehlikesi içinde kaybolma durumunda terekenin mirasçılara tesliminden itibaren 5 yıl içinde, uzun süreden beri haber alınamama halinde ise son haberden itibaren 15 yıl içindir. Bu süreler dolmadan önce gaibin 100 yaşını doldurması halinde teminatlar kalkar.
Devlet, mirasçı ise teminat verme yükümlülüğü yoktur. Eğer gaibin ölümü kesin olarak ispatlanırsa teminatlar düşer.
Teminatlar, rehin, ipotek ya da kefalet olabilir.
Teminatın çeşidini ve miktarını hakim belirleyecektir.
Teminatlar, sonradan ortaya çıkan gaibin ve terekedeki mallar üzerinde sonradan ortaya çıkabilecek üstün hak sahiplerinin korunması içindir.
