KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA NEDİR?
Mülkiyet hakkı kişiye; mülkiyetinde olan şeyi kullanma, başkalarına devretme, ürünlerinden yararlanma hakkı verir. Mülkiyet hakkı anayasa ile güvence altına alınmış mutlak bir hak niteliğindedir. Anayasa’nın 35. Maddesine göre: ‘ Herkes, mülkiyet ve miras haklarına sahiptir. Bu haklar, ancak kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabilir.’
Kamulaştırma kavramı Anayasa’nın 46. Maddesinde zikredilmektir. Madde hükmüne göre, devlet ve kamu tüzel kişilerinin, kamu yararının gerektirdiği hallerde karşılığını peşin ödemek suretiyle özel mülkiyette bulunan taşınmazların tamamını veya bir kısmını kamulaştırmaya yetkili olduğu kabul edilmiştir.
Ancak bazen idare, gerek gerçek kişilerin gerekse tüzel kişilerin taşınmazlarına kamulaştırma işlemi yapmadan müdahalelerde bulunabilmektedir. İdarenin, kanunda gösterilen usullere uygun olarak kamulaştırma işlemi yapmadan taşınmaza müdahalede bulunmasına Kamulaştırmasız El Atma denir.(Örneğin, gayrimenkule kamulaştırma işlemi yapmadan elektrik direği dikilmesi)
Kamulaştırmasız El Atmanın söz konusu olabilmesi için Yargıtay şu şartların varlığını aramaktadır(Ayrık durumlar saklı kalmak kaydıyla genel olarak);
- Taşınmaz, özel hukuk kişisinin mülkiyetinde olmalıdır
- Kamulaştırma yetkisine sahip idare, kamulaştırma işlemi yapmaksızın gayrimenkule fiilen el koymalıdır
- El koyma kamu yararı amacıyla yapılmalıdır.
- El koyma hukuka aykırı olmalıdır.
- El koyma kalıcı olmalıdır.
KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMAYA KARŞI MALİKLER NELER YAPABİLİR?
Taşınmazı, kamulaştırmasız el atma işlemine maruz kalan kişi bakımından özel mülkiyetin ihlali söz konusudur. Taşınmazına, idare tarafından kamulaştırmasız fiili olarak el atılan malik, el konulan yerin bedelinin verilmesini talep ve dava edebilir. Uygulamada bu davaya Bedel Davası veya Tazminat Davası adı verilmektedir.
Söz konusu taşınmaza idarenin müdahalesi devam ediyorsa ve müdahale sonlandırılmak isteniyorsa Müdahalenin Men’i Davası açılabilir.
Böyle bir durumda maliklerin haklarının ve menfaatlerinin temini için profesyonel hukuki destek almalarında fayda vardır. 12.04.2021
SAYGILARIMIZLA
BAYKURT HUKUK BÜROSU