Kıdem tazminatına aşağıdaki şartların varlığı halinde hak kazanılır:
1. İş Kanununa tabi bir iş sözleşmesiyle çalışma bulunmalıdır. Bahsedilen kanun 4857 sayılı İş Kanunu’ dur. Hizmet akdiyle çalışma yoksa kıdem tazminatı da gündeme gelmeyecektir. Ancak, Yargıtay memuriyette geçen süreleri de kıdem tazminatında dikkate almaktadır. Hizmet akdiyle çalışma yetmemekte, bu
akdin 4857 sayılı İş Kanununa tabi olması gerekmektedir. Hizmet akdinin belirli/belirsiz, tipik/atipik olması arasında fark yoktur. Belirli süreli sözleşmenin sürenin bitimi ile kendiliğinden sona ermesi halinde kıdem tazminatı gündeme gelmeyecektir.
2. Sözleşme kıdem tazminatına imkân verir biçimde sona ermelidir. Kanunda sayılanlar dışındaki hallerde taraflar kıdem tazminatının ödeneceğini geçerli biçimde kararlaştırabilirler. Yasada öngörülen haller şunlardır:
2.1- İşçinin ölümü,
2.2- Sözleşmenin işveren tarafından İş Kanunu m. 25/II dışındaki bir nedenle feshi,
2.3- Sözleşmenin işçi tarafından İş Kanunu m. 24 uyarınca feshi,
2.4- Muvazzaf askerlik hizmet nedeniyle sözleşmenin feshi,
2.5- Sözleşmenin işçinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik Kuruluşundan emeklilik/malullük aylığı veya toptan ödeme almak amacıyla feshi.
2.6- Kadın işçinin evlenmesi nedeniyle sözleşmenin feshi,
2.7- Emekli olmaksızın emeklilik bağlantılı fesih, Muvazzaf askerlik dışında askerlik ödevi veya kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işten ayrılma, işçi sendikası yöneticiliğine seçilme nedeniyle işten ayrılma ve hizmet birleştirimi yoluyla SGK’ ndan yaşlılık/malullük aylığı veya toptan ödeme almaya hak
kazanmak hallerinde de kıdem tazminatı gündeme gelmektedir. Kıdem tazminatına hak kazandıracak biçimde sona erme için sözleşmenin belirli ya da belirsiz
olması arasında fark yoktur. İşçi veya işveren tarafından akdin haklı nedenle feshi söz konusu ise haklı nedene dayanan bunun varlığını ispat yükü
altındadır. İşveren iş akdini haklı nedenle feshetse bile İş Kanunu m. 25/II dışındaki hallerde kıdem tazminatı ödemek zorunda kalacaktır. İşverenin feshin
İş Kanunu m. 25/II kapsamında olduğunu ispatı gerekir.
www.baykurthukuk.com.tr sitesine buradan ulaşabilirsiniz.